Dikkatler ABD’nin Başkanlık Seçiminde
Merakla beklenen ABD’nin kritik başkanlık seçimi giderek yaklaşıyor. Sadece ABD adına değil, dünyanın geri kalanı için de son derece önemli olan söz konusu seçim, galibinin kim olacağına göre önemli sonuçlar doğurabilir. Bu doğrultuda yalnızca siyasi değil, olası ekonomik boyutu nedeniyle finansal piyasaların yönü adına da kritik bir gelişme. ABD başkanlığı için bu kez Hillary Clinton ve Donald Trump yarışıyor. Bu kadar önemli olduğu düşünülen ABD’nin başkanlık seçimi ne zaman ve piyasalar için neden bu kadar önemlidir?
ABD Başkanlık Seçimi ile alakalı merak edilen tüm sorulara ayrıntıları ile bu rapor vasıtasıyla ulaşabilirsiniz. Ayrıca Başkanlık Seçimi ile ilgili genel değerlendirme ve olası piyasa beklentilerini yine rapor içerisinde ayrıntıları ile inceleyeceğiniz gibi 07 Kasım tarihinde gerçekleştirilen “ABD Başkanlık Seçimi” webinar eğitimi video kaydını da takip edebilirsiniz.
Aşama - Aşama Başkanlık Süreci
1. Başkanlık Sistemi Oylama Süreci!
2. ABD Başkanlık Süreci Hakkında!
- 2.1 - Adaylık Şartları
- 2.2 - İlk Aşama
- 2.3 - Ulusal Seçim ve İkinci Aşama
- 2.4 - Üçüncü Aşama Genel Seçimler – 08 Kasım 2016
- 2.5 - Son Aşama Başkanlık Seçimi
3. Anketler Neler Söylüyor?
4. Küresel Piyasalar Neden ABD Başkanlık Seçimini Önemsiyor?
5.Seçim Sonucunun Ardından Piyasalar!
- 5.1 - Seçim sonucunun Dolar Endeksi ve EURUSD üzerindeki olası etkileri
- 5.2- Seçim sonucunun USDMXN üzerindeki olası etkileri
- 5.3- Seçim sonucunun S&P500 Endeksi üzerindeki olası etkileri
- 5.4- Seçim sonucunun USDJPY üzerindeki olası etkileri
- 5.5- Seçim sonucunun Altın üzerindeki olası etkileri
- 5.6- Seçim sonucunun GBPUSD üzerindeki olası etkileri
- 5.7- Seçim sonucunun USDTRY üzerindeki olası etkileri
- 5.8- Seçim sonucunun Ham Petrol üzerindeki olası etkileri
- 5.9- Seçim sonucunun Brent Petrol üzerindeki olası etkileri
- 5.10- Seçim sonucunun USDCHF üzerindeki olası etkileri
- 5.11- Seçim sonucunun Gram Altın üzerindeki olası etkileri
- 5.12- Seçim sonucunun USDCAD üzerindeki olası etkileri
- 5.13- Seçim sonucunun Gümüş üzerindeki olası etkileri
- 5.14- Seçim sonucunun ABD Bonoları üzerindeki olası etkileri
- 5.15- Seçim sonucunun Bakır üzerindeki olası etkileri
1 -) Başkanlık Sistemi Oylama Süreci
Yatırımcıların 08-09 Kasım günleri için takip etmesi gereken önemli zamanları Türkiye saati ile şu şekilde sıralayabiliriz;
Peki, başkanlık için yarışan Hillary Clinton veya Donald Trump’ın seçilmesi halinde piyasalar bundan nasıl etkilenebilir?
*NAFTA (North American Free Trade Agreement – Kuzey Amerika ülkeleri Serbest Ticaret Anlaşmaları), Kanada, ABD ve Meksika arasındaki bir serbest ticaret anlaşmasıdır.
2 -) ABD Başkanlık Süreci Hakkında
Amerika Birleşik Devletleri Başkanlık süreci, dünyanın en büyük ekonomisi olması ve dünyanın rezerv parasının da sahibi olması nedeniyle küresel yatırımcıların da yakından takip ettikleri bir dönemi oluşturmaktadır.
Peki, kimler ABD başkanlığına aday olabilir ve süreç nasıl işlemektedir?
2.1 - Adaylık Şartları
- ABD vatandaşı olmak
- 35 yaşını aşmış olmak
- En az 14 senedir ABD’de ikamet ediyor olmak
2.2 - İlk Aşama
Bu şartları yerine getiren kişiler ideolojik olarak kendilerini yakın hissettikleri siyasi parti çatısı altında, başkan adaylıklarını ilan ederler. Ön seçim sürecinde ilk aşamada adaylar parti içindeki rakipleri ile yarışırlar. Parti üyeleri destekledikleri adayları belirleyerek ikinci aşamanın başlamasını sağlarlar.
2.3 - Ulusal Seçim ve İkinci Aşama
Her parti ulusal kongrelerle başkan adayını belirleme sürecini başlatır. Cumhuriyetçi, Demokrat, Liberal vb partilerden adaylar ulusal kongrelerde seçmenler tarafından dinlenir ve her partiden bir kişi genel seçimlerde başkan adayı olmaya hak kazanır. Başkan adayları kendileriyle birlikte bir kişiyi de başkan yardımcısı adayı olarak açıklarlar.
Başkan ve başkan yardımcısı adayları belirlendikten sonra ülke çapında kampanyalar ve televizyon münazaraları ile seçmenlere ulaşmaya çalışırlar. Bu süreç bir sonraki adım olan genel seçimler öncesi seçmenlerin başkan adaylarını ve politikalarını yakından izleyebilmeleri için son derece kritiktir.
2.4 - Üçüncü Aşama Genel Seçimler – 08 Kasım 2016
Genel seçim sürecinde seçmenler, ABD kongresine gidecek seçiciler kurulu üyesi olarak adlandırılan kişileri seçmektedir ve bu seçimler 8 Kasım’da yapılacak. Bu kişiler aynı zamanda ABD Başkanını seçme yetkisine sahiptirler. Seçilen 538 seçmenler kurulu üyesinin 435’i Temsilciler Meclisi (Meclisin alt kanadı), 100’ü Senato (Meclisin üst kanadı – Senato’nın üçte biri 2 yılda bir değişir) ve 3’ü özel statüsü ile başkent Washington DC için seçilir. Erken oy kullanımı işlemi ile Amerikalılar 8 Kasım’dan önce de oy verilebiliyor ancak tüm oylar seçim günü sayılır. Sandıklar kapanana kadar sayım işlemi başlamaz.
2.5 - Son Aşama Başkanlık Seçimi
Her eyaletten önceden belirlenmiş sayıdaki seçiciler kurulu üyesi, yapılan son seçimle başkanı belirler. Bu yıl söz konusu kurul 19 Aralık’ta oy verecek. Oyların yarıdan fazlasını, yani, 538 delegeden 270 ve üstü seçiciler kurulu üyesini kazanan aday, yeni ABD başkanı seçilir. Yeni Başkan ve başkan yardımcısı Ocak ayı içerisinde yemin ederek görevlerine başlarlar.
Nadiren rastlanan bir durum olmakla birlikte 270 oy alınamaması halinde, bu sefer başkan seçimi görevi temsilciler meclisine düşer. Bu durumda başkan yardımcısı seçimi de senatoda gerçekleştirilir. Bugüne kadar sadece 1824 yılındaki seçimde rastlanan bu durum yaklaşık 200 yıldır hiç yaşanmamıştır.
Bir diğer istisnai durum ise genel seçimde çoğunluğu sağlayamayan adayın, senatodaki seçimle başkan seçilebileceğidir. Geçmişte 4 kez rastlanan bu durum en yakın tarihte 2000 senesinde yaşanmıştır.
Başkan ve Başkan yardımcısı yasal süreç sonunda seçildikten sonra seçimi takip eden Ocak ayının 20’sinde (eğer Pazar gününe denk geliyorsa 21 Ocak olabilir), yemin töreni ile yeni ABD Başkanı görevine başlar.
Genel seçimlerden 6 hafta sonra seçiciler kurulu üyeleri eyalet başkentlerinde başkan ve başkan yardımcısı oylarlar. Resmi sonuçlar bu yıl mevcut Başkan Yardımcısı Joe Biden tarafından 6 Ocak’ta açıklanacak ve yeni başkan 20 Ocak’ta Beyaz Saray’da görevi devralacak.
3-) Anketler ne söylüyor?
Clinton, yapılan anketlerin ortalamasına göre, FBI soruşturmasına ilişkin gündemin ardından 4 Kasım 2016 tarihi itibari ile Trump’ın önünde görünüyor.
Ancak yukarıdaki tabloda Clinton ile Trump arasındaki makasın daraldığı görülüyor.
Yukarıdaki tablo, seçiciler kurulu için oy verecek olan seçmenlerin hangi eyalette, hangi adaya daha yakın olduğunu gösteriyor. Mavi renk Clinton’ı, kırmızı Trump’ı, gri ise anket sonuçlarının birbirine çok yakın olduğu eyaletleri temsil ediyor. Bu paralelde, kararsız bölümler hariç tutulursa, 538 kişilik seçiciler kurulu için Clinton’ın daha fazla delegeye sahip olabileceği görülüyor. Ancak güneydeki Teksas (TX ile gösterilen) ve Florida (FL ile gösterilen) bölgelerin seçiciler kuruluna en çok üye yollayan eyaletler arasında olduğunu unutmamak gerekiyor. Bu eyaletlerdeki gri ton, her iki aday için seçimin ortada olduğunu gösteriyor olabilir.
4 -) Küresel piyasalar neden ABD başkanlık seçimini önemsiyor?
ABD tabi ki dünyanın hem askeri, hem de ekonomik anlamda en güçlü ülkesi olması konuyu önemli kılıyor. Çünkü ABD’nin gelecekteki politikaları için başkanın kim olduğu belirleyici bir faktör ve dünyanın geri kalanı için de kuşkusuz oldukça kritik. Ekonomi politikalarının nasıl şekilleneceği, Orta Doğu’ya bakış açısı, Çin ve uzak doğu ile ilişkiler, başkanlık seçiminin önemli olduğunu anlatabilmek için sayılacak sadece birkaç başlık.
Sermaye ve para piyasaları için başkanın kim olduğu, varlık fiyatlarının yönünü tayin edebilecek bir dinamik olduğu için kesinlikle göz ardı edilemeyecek bir dinamik gibi görünüyor. Borsalar, faizler, pariteler ve emtia fiyatları seçim sonucu ile değişiklikler kaydedebilir.
En belirgin örneklerden biri Meksika Pesosu ve Donald Trump’ın duruşu arasındaki ilişki diyebiliriz. Amerika basını tarafından da sivri dilli olarak tanımlanan Trump, bir konuşmasında başkan seçilirse Meksika sınırına gerçek bir duvar inşa edileceğini söylerken, bununun maliyetinin Meksika tarafından karşılanacağını, ayrıca yasa dışı yollarla ABD’ye girmiş olan Meksikalı göçmenlerin sınır dışı edilmesi ihtimalinin hala geçerli olduğunu belirtmişti. Bu paralelde seçim öncesinde anketlerin, Trump’ın oylarının arttığını gösterdiği durumlarda, Meksika’nın para biriminde ise değer kayıpları izlendi. Yukarıdaki tabloda sarı çubuklar Dolar-Peso (USDMXN) paritesini, beyaz çizgi ise Clinton karşısında Trump’a olan desteğin zaman içerisindeki değişimlerini gösteriyor. Trump’a olan desteğin arttığı durumlarda Meksika Pesosunun değer kaybettiği görülüyor.
Donald Trump – Cumhuriyetçilerin adayı Trump, ABD’de bazı kesimler tarafından başkan olabilecek vasıfları taşımadığı yönünde eleştirilere maruz kaldı. Gerek siyaset, gerekse uluslararası ilişkiler konusunda yapmış olduğu açıklamalar rahatsız edici bulundu. Donald Trump sorunlara alışılagelenin dışında çözümler üretme konusundaki söylemleri dikkat çekerken, genel algıya göre başkan adayı küresel piyasaların pek sevdiği bir tarza sahip görünmüyor. Ancak yine Trump’ın, ABD’nin en zengin isimlerden biri ve başarılı bir iş adamı profiline sahip olması partisinin başkan adayı olmasında rol aldı diyebiliriz.
Hillary Clinton – Demokratların adayı ABD’nin 67. Dışişleri Bakanı ve 42. Başkan Bill Clinton’ın eşi. Başkanlık münazaralarında Hillary Clinton’ın rakibine göre olumlu bir tutum ortaya koyduğu düşünülüyor. Piyasalar da nispeten Clinton’ın başkanlığına daha ılımlı bakıyor gibi görünüyor. Ancak gerek sağlık sorunlarını sakladığı yönünde basına yansıyan haberler, gerekse bakan olarak görev yaptığı süre içerisinde e-postalarını kişisel mail adresinden gerçekleştirmesi, Hillary Clinton’ın başkanlık yarışında yara almasına neden olan konular oldu.
5 -) Seçim sonucunun ardından piyasalar
*NAFTA (North American Free Trade Agreement – Kuzey Amerika ülkeleri Serbest Ticaret Anlaşmaları), Kanada, ABD ve Meksika arasındaki bir serbest ticaret anlaşmasıdır.
Piyasalarda Trump’ın başkan olması halinde bir belirsizlik yaşanacağı yönünde bir kanı var. Böyle bir durumda global borsaların negatif etkilenebileceği, Clinton’ın seçimden zaferle çıkması halinde pozitif etkilenebileceği düşünülüyor. Bu paralelde Clinton’ın başkan olması, gelişmiş ülke para birimleri karşısında görece güçlü Dolar ve yükseliş kaydedebilecek Dolar endeksi anlamı taşıyabilir. Trump’ın mali harcamaları artıracağı yönündeki söylemleri ABD Merkez Bankası (Fed) üzerinde bir baskı oluşturabilir.
Hillary Clinton’ın Orta Doğu politikasının daha şahin ve müdahaleci olabileceği, başkan adayının, dış işleri bakanı olduğu dönemler de göz önünde bulundurulduğunda ağırlık kazanmış görünüyor. Dolayısı ile Clinton’ın başkan olarak seçilmesi Türk Lirası’nın üzerinde baskı yapabilir.
Trump’ın İran ile nükleer müzakerelere devam edebileceği yönünde ifadeler kullanmasının yanında, Clinton’ın masaya oturmaya yanaşmak için istekli olmaması, getireceği belirsizlik ile petrol fiyatlarında etkili olabilir.
Özetle; Küresel piyasalar için ABD’nin yeni başkanının kim olacağı büyük bir önem taşıyor. 8 Kasım’dan çıkacak sonuçlar varlık fiyatlarında yönü belirleyebilir ki, bu paralelde tüm dünyanın, ABD’den gelecek yeni başkan haberini yakından takip edeceğini ifade edebiliriz. Anketlerde şimdilik Clinton önde görünüyor. Ancak Trump ile arasındaki makasın, Clinton hakkındaki FBI soruşturmasına ait spekülasyonlar ile son günlerde daraldığı görüldü. Seçim öncesi, ilk sonuçlar ve seçim sonuçlarının ardından izlenecek süreç, piyasaların gündeminde bir süre daha yer tutmaya devam edecek gibi görünüyor.
5.1 - Seçim sonucunun Dolar Endeksi ve EURUSD üzerindeki olası etkileri
ABD Başkanlık Seçiminin "Dolar Endeksi ve EURUSD" üzerindeki olası etkisi için tıklayınız.
5.2 - Seçim sonucunun USDMXN üzerindeki olası etkileri
ABD Başkanlık Seçiminin "USDMXN" üzerindeki olası etkisi için tıklayınız.
5.3 - Seçim sonucunun S&P500 Endeksi üzerindeki olası etkileri
ABD Başkanlık Seçiminin "S&P500" üzerindeki olası etkisi için tıklayınız.
5.4 - Seçim sonucunun USDJPY üzerindeki olası etkileri
ABD Başkanlık Seçiminin "USDJPY" üzerindeki olası etkisi için tıklayınız.
5.5 - Seçim sonucunun Altın üzerindeki olası etkileri
ABD Başkanlık Seçiminin "Altın" üzerindeki olası etkisi için tıklayınız.
5.6 - Seçim sonucunun GBPUSD üzerindeki olası etkileri
ABD Başkanlık Seçiminin "GBPUSD" üzerindeki olası etkisi için tıklayınız.
5.7 - Seçim sonucunun USDTRY üzerindeki olası etkileri
ABD Başkanlık Seçiminin "USDTRY" üzerindeki olası etkisi için tıklayınız.
5.8 - Seçim sonucunun Ham Petrol üzerindeki olası etkileri
ABD Başkanlık Seçiminin "Ham Petrol" üzerindeki olası etkisi için tıklayınız.
5.9 - Seçim sonucunun Brent Petrol üzerindeki olası etkileri
ABD Başkanlık Seçiminin "Brent Petrol" üzerindeki olası etkisi için tıklayınız.
5.10 - Seçim sonucunun USDCHF üzerindeki olası etkileri
ABD Başkanlık Seçiminin "USDCHF" üzerindeki olası etkisi için tıklayınız.
5.11 - Seçim sonucunun Gram Altın üzerindeki olası etkileri
ABD Başkanlık Seçiminin "Gram Altın" üzerindeki olası etkisi için tıklayınız.
5.12 - Seçim sonucunun USDCAD üzerindeki olası etkileri
ABD Başkanlık Seçiminin "USDCAD" üzerindeki olası etkisi için tıklayınız.
5.13 - Seçim sonucunun Gümüş üzerindeki olası etkileri
ABD Başkanlık Seçiminin "Gümüş" üzerindeki olası etkisi için tıklayınız.
5.14 - Seçim sonucunun "ABD Bonoları" üzerindeki olası etkileri
ABD Başkanlık Seçiminin "ABD Bonoları" üzerindeki olası etkisi için tıklayınız.
5.15 - Seçim sonucunun "Bakır" üzerindeki olası etkileri
ABD Başkanlık Seçiminin "Bakır" üzerindeki olası etkisi için tıklayınız.