ABD İstihdam Verileri Nasıl Yorumlanır?
Küresel piyasa katılımcıları, 05 Ekim 2018 - Cuma günü ABD’den gelecek istihdam verileri (Tarım Dışı İstihdam, İşsizlik Oranı, Ortalama Saatlik Kazançlar) hakkında başlangıç aşamasında bilinmesi gereken tüm detaylara bu bölümden ulaşabilir. Öncelikle Tarım Dışı İstihdam, İşsizlik Oranı ve Ortalama Saatlik Kazançlar verilerinin ne olduğunu aktaralım.
“Tarım Dışı İstihdam”
Tarım sektörü haricinde (Sanayi, Kamu, Hizmet, vb) son ay içerisinde çalışan insanların sayısındaki değişiklikleri belirler. Yukarı yönde bir eğilim ülkenin para biriminde pozitif, aşağı yönde bir eğilim izlenmesi durumunda ise ülkenin para biriminde negatif bir etkiye neden olabilir.
Neden Tarım sektörü dahil edilmiyor ve bu sektör dışında kalanlara göre istihdam hesaplamaları gerçekleştiriliyor sorusunun cevabında, istihdam piyasasına ilişkin daha şeffaf bir görünüm izleyebilmek adına mevsimsellik faktörünü ortadan kaldırmak için Tarım sektörünün yer almadığı bir istihdam hesaplaması gerçekleştirilmektedir. Buna da Tarım Dışı İstihdam adı verilmektedir.
“Tarım Dışı İstihdam Geçmiş Veriler”
“İşsizlik Oranı”
ABD ekonomisinde geride kalan ay içerisinde, iş aradığı halde iş bulamayan kişilerin, toplam iş gücü içerisindeki oranını ifade etmektedir. Yukarı yönde bir eğilim ülkenin para biriminde negatif, aşağı yönde bir eğilim izlenmesi durumunda ise ülkenin para biriminde pozitif bir etkiye neden olabilir.
İşsizlik oranı, son yıllarda önemli bir toparlanma kaydetmektedir. Kriz zamanında yaklaşık olarak %8,5 seviyesine yakın olan işsizlik oranında her yıl kademeli bir şekilde toparlanma eğilimi izlemekteyiz. 2017 yılının son dönemlerinde %4,1 seviyesi olarak kaydedilen İşsizlik oranı, 2018 yılında son 50 yılın en düşük rakamlarına ulaştı. Mayıs ayında %3,8 olarak kaydedilen İşsizlik oranında son açıklanan rakam ise %3,9 olarak bilinmektedir.
“İşsizlik Oranı Geçmiş Veriler”
“Ortalama Saatlik Kazançlar”
Tarım sektörü dışında çalışan işçilere ödenen saatlik ücretteki değişimi gösterir. Enflasyon için öncü bir gösterge olarak takip edilmektedir. Yukarı yönde bir eğilim ülkenin para biriminde pozitif, aşağı yönde bir eğilim izlenmesi durumunda ise ülkenin para biriminde negatif bir etkiye neden olabilir.
ABD Merkez Bankası Fed, para politikası kararlarını değerlendirirken ABD istihdam verilerini yakinen incelemektedir. İstihdamdaki iyileşme Fed’in adımlarını daha güçlü atabilmesine izin vermesine karşın enflasyon dinamiklerine yönelik etkin ilerlemenin henüz sağlanamaması sebebiyle “Ortalama Saatlik Kazançlar” verisi 2017 yılının özellikle ikinci yarısından itibaren öne çıkmaktadır. Bu sebeple de Fed, ilgili veride önemli bir iyileşme olup olmayacağını takip etmek isteyebilir.
ABD istihdam verileri ile ilgili kısa bilgiler verdikten sonra ilgili verilerin takvimsel değerlendirmeleri ve olası etkilerinden bahsedelim.
NOT: ABD İstihdam verileri beklenti ve tahmini aralık bölümü 04 ekim 2018 tarihinde Bloomberg terminalinden alınmıştır. Bu rakamlarda hafta içerisinde değişiklikler gerçekleşebilir. Bu değişiklikler, ilgili rapor içerisinde güncellenecektir.
Her ayın ilk haftasında küresel piyasaların dikkatinde olan ABD İstihdam verilerinin sonuçlarını yorumlarken dikkat edilmesi gerekilen en önemli husus, ilgili verilerin aynı anda açıklanıyor olması ve bu yüzden de fiyatlama davranışlarını incelerken verilerin birbirleri ile doğru bir şekilde kıyaslanmasıdır.
Bu üç verinin birbirleri ile aynı şekilde sonuçlanması (hepsi olumlu ya da olumsuz şeklinde), varlık fiyatlarında çok daha net hareketler oluşturabilir. Ancak haberlerin birbirlerinin tersi yönünde sonuçlanması durumunda (birisi olumlu diğerleri olumsuz gibi) ise varlık fiyatlarında aşağı ve yukarı yönlü dalgalanmalar oluşacağını yani veriler arasında kıyaslamaların oluşabileceğini söyleyebiliriz. Bu nedenle de açıklanan verilerin sonuçlarını birlikte ve doğru bir şekilde yorumlamak, önemlidir.
Konuyu bir örnek ile açıklayalım!
Yukarıdaki tabloda 3 verinin sonuçlarının olasılıkları yer almaktadır. 27 olasılık içerisinde 12 olasılığın cevabını verebilmek kolayken, kalan 15 olasılığın cevabını bulabilmek için zaman ile yarıştığımızdan (haber açıklandığı zaman varlık fiyatlarındaki anlık hareketlerden dolayı ) zordur.
Bu nedenle de bir verinin OLUMLU diğerinin OLUMSUZ ya da AYNI geldiği durumlarda verilerin kıyaslamalarında anlık olarak önce “Tarım Dışı İstihdam” verisinin fiyatlanabildiğini daha sonraki süreçte ise Ortalama Saatlik Kazançlar ve İşsizlik oranı verilerinin (özellikle de Ortalama Saatlik Kazançlar verisinin) fiyatlandığını varlık üzerindeki geçmiş dönem etkilerinden söyleyebiliriz.
Önemli Hatırlatma - 1
ABD Merkez Bankasının 2017 yılının özellikle ikinci yarısından itibaren para politikasına ilişkin kararlarında enflasyon dinamiklerini dikkate aldığı için “Ortalama Saatlik Kazançlar“ verisinin daha popüler olduğunu aktarabiliriz. Ancak fiyatlama davranışlarını dikkate aldığımızda, Tarım Dışı İstihdam sonucunun anlık etkisinin hemen ardından Ortalama Saatlik Kazançlar verisinin etkili olması dikkat çekmektedir. Bu aşamada anlık etki olarak izah ettiğimiz husus, varlıklar arasında değişkenlik arz etmekle birlikte aşağıda yer vereceğimiz EURUSD paritesi için ilk 30 saniye olarak kaydedilmiştir. Gerek EURUSD gerekse diğer varlıklara ilişkin geçmiş dönemdeki olası etkiler nelerdir sorusunun cevabında “ABD istihdam verileri, varlık fiyatlarını nasıl etkileyebilir” raporunu inceleyebilirsiniz.
Önemli Hatırlatma – 2
Her ne kadar ABD İstihdam verileri sonuçları önem arz etse de fiyatlama davranışları içerisinde “Önceki” rakamındaki revizelerin de yer aldığı unutulmamalıdır. Örneğin,
Önemli Hatırlatma - 3
ABD Merkez Bankası (Fed), herhangi bir ayda sonuçlanan ABD İstihdam verilerine bakarak para politikası kararlarında önemli değişiklikler yapmayacaktır. Ancak piyasa dinamikleri, verilerin açıklandığı an bu konuya ilişkin spekülatif fiyatlama davranışları içerisinde yer alabilir. Bu sebeple de fiyatlama davranışı ile Fed kararlarını birbirinden ayırt etmek gerekir. Fed, sadece bir aylık veri sonuçlarına değil, genel gidişata yönelik olumlu & olumsuz performansa göre para politikası kararlarında açıklamalar yapabilir. Örneğin, istihdam konusundaki iyileşmeye rağmen enflasyon dinamiklerinde beklenilen iyileşmeler henüz gerçekleşmediği için piyasa dinamikleri özellikle Ortalama Saatlik Kazançlar verisinde bir ilerleme olup olmadığını takip etmektedir. Bunun yanı sıra Fed spekülasyonlarının en çok dikkat çektiği aylar, gerek Fed Başkanının konuşma yaptığı gerekse bir sonraki projeksiyonlara ilişkin beklentilerin yer aldığı (dot plot) Mart – Haziran – Eylül ve Aralık ayları olarak kaydedilmiştir.
Önemli Hatırlatma -4
GCM Menkul Kıymetler Araştırma Müdür Yardımcısı Kudret Ayyıldır, 05 Ekim 2018 - Cuma günü ABD'den gelecek Tarım Dışı İstihdam verisine yönelik saat 15.00’de Youtube canlı yayın programı gerçekleştirecektir. 15.30’da sonucuna ulaşacağımız ABD istihdam verileri ile ilgili öncelikle EURUSD, USDTRY ve Ons Altın gibi bazı önemli varlıklar üzerindeki olası etkileri ve kısa vadeli teknik beklentilerini aktaracak olup veri sonuçları açıklandığı andan itibaren de ilk etkiyi yorumlayarak ilgili varlıkların mevcut değişimlerini aktaracaktır. Youtube canlı yayın programına yönelik kayıt ve katılım bilgisi için tıklayınız.
“Tarım Dışı İstihdam”
Tarım sektörü haricinde (Sanayi, Kamu, Hizmet, vb) son ay içerisinde çalışan insanların sayısındaki değişiklikleri belirler. Yukarı yönde bir eğilim ülkenin para biriminde pozitif, aşağı yönde bir eğilim izlenmesi durumunda ise ülkenin para biriminde negatif bir etkiye neden olabilir.
Neden Tarım sektörü dahil edilmiyor ve bu sektör dışında kalanlara göre istihdam hesaplamaları gerçekleştiriliyor sorusunun cevabında, istihdam piyasasına ilişkin daha şeffaf bir görünüm izleyebilmek adına mevsimsellik faktörünü ortadan kaldırmak için Tarım sektörünün yer almadığı bir istihdam hesaplaması gerçekleştirilmektedir. Buna da Tarım Dışı İstihdam adı verilmektedir.
“Tarım Dışı İstihdam Geçmiş Veriler”
“İşsizlik Oranı”
ABD ekonomisinde geride kalan ay içerisinde, iş aradığı halde iş bulamayan kişilerin, toplam iş gücü içerisindeki oranını ifade etmektedir. Yukarı yönde bir eğilim ülkenin para biriminde negatif, aşağı yönde bir eğilim izlenmesi durumunda ise ülkenin para biriminde pozitif bir etkiye neden olabilir.
İşsizlik oranı, son yıllarda önemli bir toparlanma kaydetmektedir. Kriz zamanında yaklaşık olarak %8,5 seviyesine yakın olan işsizlik oranında her yıl kademeli bir şekilde toparlanma eğilimi izlemekteyiz. 2017 yılının son dönemlerinde %4,1 seviyesi olarak kaydedilen İşsizlik oranı, 2018 yılında son 50 yılın en düşük rakamlarına ulaştı. Mayıs ayında %3,8 olarak kaydedilen İşsizlik oranında son açıklanan rakam ise %3,9 olarak bilinmektedir.
“İşsizlik Oranı Geçmiş Veriler”
“Ortalama Saatlik Kazançlar”
Tarım sektörü dışında çalışan işçilere ödenen saatlik ücretteki değişimi gösterir. Enflasyon için öncü bir gösterge olarak takip edilmektedir. Yukarı yönde bir eğilim ülkenin para biriminde pozitif, aşağı yönde bir eğilim izlenmesi durumunda ise ülkenin para biriminde negatif bir etkiye neden olabilir.
ABD Merkez Bankası Fed, para politikası kararlarını değerlendirirken ABD istihdam verilerini yakinen incelemektedir. İstihdamdaki iyileşme Fed’in adımlarını daha güçlü atabilmesine izin vermesine karşın enflasyon dinamiklerine yönelik etkin ilerlemenin henüz sağlanamaması sebebiyle “Ortalama Saatlik Kazançlar” verisi 2017 yılının özellikle ikinci yarısından itibaren öne çıkmaktadır. Bu sebeple de Fed, ilgili veride önemli bir iyileşme olup olmayacağını takip etmek isteyebilir.
ABD istihdam verileri ile ilgili kısa bilgiler verdikten sonra ilgili verilerin takvimsel değerlendirmeleri ve olası etkilerinden bahsedelim.
NOT: ABD İstihdam verileri beklenti ve tahmini aralık bölümü 04 ekim 2018 tarihinde Bloomberg terminalinden alınmıştır. Bu rakamlarda hafta içerisinde değişiklikler gerçekleşebilir. Bu değişiklikler, ilgili rapor içerisinde güncellenecektir.
Her ayın ilk haftasında küresel piyasaların dikkatinde olan ABD İstihdam verilerinin sonuçlarını yorumlarken dikkat edilmesi gerekilen en önemli husus, ilgili verilerin aynı anda açıklanıyor olması ve bu yüzden de fiyatlama davranışlarını incelerken verilerin birbirleri ile doğru bir şekilde kıyaslanmasıdır.
Bu üç verinin birbirleri ile aynı şekilde sonuçlanması (hepsi olumlu ya da olumsuz şeklinde), varlık fiyatlarında çok daha net hareketler oluşturabilir. Ancak haberlerin birbirlerinin tersi yönünde sonuçlanması durumunda (birisi olumlu diğerleri olumsuz gibi) ise varlık fiyatlarında aşağı ve yukarı yönlü dalgalanmalar oluşacağını yani veriler arasında kıyaslamaların oluşabileceğini söyleyebiliriz. Bu nedenle de açıklanan verilerin sonuçlarını birlikte ve doğru bir şekilde yorumlamak, önemlidir.
Konuyu bir örnek ile açıklayalım!
Yukarıdaki tabloda 3 verinin sonuçlarının olasılıkları yer almaktadır. 27 olasılık içerisinde 12 olasılığın cevabını verebilmek kolayken, kalan 15 olasılığın cevabını bulabilmek için zaman ile yarıştığımızdan (haber açıklandığı zaman varlık fiyatlarındaki anlık hareketlerden dolayı ) zordur.
Bu nedenle de bir verinin OLUMLU diğerinin OLUMSUZ ya da AYNI geldiği durumlarda verilerin kıyaslamalarında anlık olarak önce “Tarım Dışı İstihdam” verisinin fiyatlanabildiğini daha sonraki süreçte ise Ortalama Saatlik Kazançlar ve İşsizlik oranı verilerinin (özellikle de Ortalama Saatlik Kazançlar verisinin) fiyatlandığını varlık üzerindeki geçmiş dönem etkilerinden söyleyebiliriz.
Önemli Hatırlatma - 1
ABD Merkez Bankasının 2017 yılının özellikle ikinci yarısından itibaren para politikasına ilişkin kararlarında enflasyon dinamiklerini dikkate aldığı için “Ortalama Saatlik Kazançlar“ verisinin daha popüler olduğunu aktarabiliriz. Ancak fiyatlama davranışlarını dikkate aldığımızda, Tarım Dışı İstihdam sonucunun anlık etkisinin hemen ardından Ortalama Saatlik Kazançlar verisinin etkili olması dikkat çekmektedir. Bu aşamada anlık etki olarak izah ettiğimiz husus, varlıklar arasında değişkenlik arz etmekle birlikte aşağıda yer vereceğimiz EURUSD paritesi için ilk 30 saniye olarak kaydedilmiştir. Gerek EURUSD gerekse diğer varlıklara ilişkin geçmiş dönemdeki olası etkiler nelerdir sorusunun cevabında “ABD istihdam verileri, varlık fiyatlarını nasıl etkileyebilir” raporunu inceleyebilirsiniz.
Önemli Hatırlatma – 2
Her ne kadar ABD İstihdam verileri sonuçları önem arz etse de fiyatlama davranışları içerisinde “Önceki” rakamındaki revizelerin de yer aldığı unutulmamalıdır. Örneğin,
- Tarım Dışı İstihdam (TDI) verisinin pozitif ya da negatif sonuçlandığı bir ortamda önceki rakam mevcut sonucun tersi yönünde açıklanırsa (sonucun pozitif, revizenin negatif ya da sonucun negatif revizenin ise pozitif olması durumunda) bu durum TDI verisinin fiyatlama zamanında önemli bir baskı oluşturabilir. Böyle bir durumda özellikle Ortalama Saatlik Kazançlar verisi sonucu daha hassas bir şekilde fiyat alanı içerisine girmek isteyebilir.
- TDI verisinin pozitif ya da negatif sonuçlandığı bir ortamda önceki rakam mevcut sonuç ile aynı yönde açıklanırsa (sonucun pozitif, revizenin de pozitif ya da sonucun negatif revizenin de negatif olması durumunda) bu durum TDI verisinin fiyatlamasına destek oluşturabilir. Böyle bir durumda Ortalama Saatlik Kazançlar verisi sonucunun etkileri TDI verisi fiyatlamasında daha az bir şekilde hissedilebilir.
Önemli Hatırlatma - 3
ABD Merkez Bankası (Fed), herhangi bir ayda sonuçlanan ABD İstihdam verilerine bakarak para politikası kararlarında önemli değişiklikler yapmayacaktır. Ancak piyasa dinamikleri, verilerin açıklandığı an bu konuya ilişkin spekülatif fiyatlama davranışları içerisinde yer alabilir. Bu sebeple de fiyatlama davranışı ile Fed kararlarını birbirinden ayırt etmek gerekir. Fed, sadece bir aylık veri sonuçlarına değil, genel gidişata yönelik olumlu & olumsuz performansa göre para politikası kararlarında açıklamalar yapabilir. Örneğin, istihdam konusundaki iyileşmeye rağmen enflasyon dinamiklerinde beklenilen iyileşmeler henüz gerçekleşmediği için piyasa dinamikleri özellikle Ortalama Saatlik Kazançlar verisinde bir ilerleme olup olmadığını takip etmektedir. Bunun yanı sıra Fed spekülasyonlarının en çok dikkat çektiği aylar, gerek Fed Başkanının konuşma yaptığı gerekse bir sonraki projeksiyonlara ilişkin beklentilerin yer aldığı (dot plot) Mart – Haziran – Eylül ve Aralık ayları olarak kaydedilmiştir.
Önemli Hatırlatma -4
GCM Menkul Kıymetler Araştırma Müdür Yardımcısı Kudret Ayyıldır, 05 Ekim 2018 - Cuma günü ABD'den gelecek Tarım Dışı İstihdam verisine yönelik saat 15.00’de Youtube canlı yayın programı gerçekleştirecektir. 15.30’da sonucuna ulaşacağımız ABD istihdam verileri ile ilgili öncelikle EURUSD, USDTRY ve Ons Altın gibi bazı önemli varlıklar üzerindeki olası etkileri ve kısa vadeli teknik beklentilerini aktaracak olup veri sonuçları açıklandığı andan itibaren de ilk etkiyi yorumlayarak ilgili varlıkların mevcut değişimlerini aktaracaktır. Youtube canlı yayın programına yönelik kayıt ve katılım bilgisi için tıklayınız.