Enflasyon Yükselmeye Devam Ediyor, Gözler Merkez’de
Mayıs ayında açıklanan aylık %1,62’lik, yıllık %12,15’lik enflasyon gerçekleşmeleri beklentilere yakın olmakla beraber oldukça yüksek. Çekirdek enflasyonda da önemli bir artış söz konusu, %12,24’ten %12,64’e yükselen çekirdek enflasyon bozulmayı net bir şekilde gösteriyor. Enflasyonda 2018’in ilk 4 ayı çerçevesinde, biraz da artan kurların getirdiği maliyet etkisiyle baz etkisinden yeterince istifade edilemedi ve enflasyonun yapısında bir iyileşme sağlanamamıştı. Dışsallıklar, mevsimsel etkiler, yapısal sorunlar ve konjonktürden etkilenen enflasyon, net bir geri dönüş gerçekleştirmekte ve kademe kademe yükselmektedir. Son birkaç aydaki ÜFE ve TÜFE artışları mukayese edildiğinde ortaya çıkan resim ise, üreticinin kurdan ve petrolden dolayı artan maliyetleri henüz tam anlamıyla son fiyata yansıtmadıkları şeklindedir. %20 üzerine çıkan bir ÜFE, önümüzdeki aylara ilişkin olumlu sinyaller vermemektedir.
Ana harcama gruplarına göre değişimlere baktığımızda; en çok artış gösteren kalemlerin aylık bazda %5,21 ile giyim ve ayakkabı, %2,32 ile ulaştırma, %2,06 ile çeşitli mal ve hizmetler olduğunu görüyoruz. Özel kapsamlı göstergelerde, çekirdek enflasyon dediğimiz C göstergesinde TRY’deki değer kaybının etkisiyle aylık bazda %1,70 ile yıllık %12,64’e hızlı bir yükseliş var. Çekirdek enflasyon Mayıs ayında %12,24 olarak gerçekleşmişti. Enerji enflasyonu Brent petrol fiyatındaki yükseliş etkisiyle aylık bazda %1,74 arttı. Gıda ve alkolsüz içecekler ise işlenmemiş gıda fiyatlarında görülen %2,58’lik yükseliş ile beraber aylık bazda genel enflasyona yakın bir seviyede, %1,45 artış gösterdi.
Üretim maliyetlerindeki yukarı yönlü baskılanma da, enflasyonist risklerin artmasına neden oluyor. Bu ay ÜFE’deki rakamlar çekirdek enflasyona göre çok daha çarpıcıdır. Aylık %3,79 artan ÜFE, böylece yıllık bazda %20,16’ya sıçramış durumda. Sektörlerde ve sanayi gruplarının tamamında hızlı yükselişler var. İthal girdi kullanımı çerçevesinde döviz kurlarındaki artışın etkisi ara malına %3,69’luk artış olarak yansırken, bu durum imalat sanayiindeki maliyetleri de %3,43 artırmıştır. Enerji grubunda görülen %8,81’lik artış ise petroldeki artıştan kaynaklanmakta, aynı zamanda enerji girdisi kullanan bağıl sektörlerde de (elektik, gaz) %9,34 oranında artış görülmektedir.
Manşet TÜFE (beyaz), çekirdek TÜFE (kırmızı) ve 1 haftalık repo faizi “politika faizi” (mavi) (Kaynak: Bloomberg, TCMB, TÜİK, GCM Araştırma)
Tabii, önceden de Londra’da verilerin sinyaller çerçevesinde yukarı eğilimli bir enflasyon verisi gözleri Merkez Bankası’na çevirmiş durumda. Konut, ulaştırma gibi sektörler faiz ve kur değişkenlerinden yoğun şekilde etkileniyor ve gıdadaki yapısal sorunlar ithalat gibi geçici önlemlerle aşılmaya çalışılıyor. Yerli üretim yeterince desteklenemediği gibi, gıdada ithalatın gıda fiyatını da kura duyarlılığını artırması gibi bir riski vardır. Fed’in faizleri artırmayı değerlendirdiği ve ABD ekonomisinin düzeldiği, reel faizlerin arttığı bir ortamda USD’nin dünyada değerlenmesi söz konusu… Bu yüzden reel faizin paramızı koruyacak seviyelerde olması gerekliliği artıyor, atılması gereken adımların büyüklüğü de… Ülkemize daha çok döviz girmesini sağlamamız gereken bir ortamdayız. Ancak enflasyon gibi bir baş istikrarsızlık unsuru buna engel olmakta. Kısa vadede Merkez Bankası TRY’i korumak adına 100 baz puanlık bir faiz artışına gidebilir. Aksiyon almazsa, bu TRY volatilitesini olumsuz etkiler. Uzun vade için, enflasyonda yapısal sorunları yenmek adına çok önemli, ciddi, kararlı çalışmalar yapılmalı, yerli üretim desteklenmeli ve artırılmalı, sanayiye destek verilmeli, gıdada arzın devamlılığı sağlanmalı, taşıma ve depolama maliyetleri minimize edilmelidir. Buna ilişkin olarak da, seçim sonrasında ekonomi politikaları net bir yol haritası çizmelidir.
GCM Menkul Kıymetler Araştırma Departmanı olarak Perşembe günü Merkez Bankası’nın 100 baz puan faiz artırması beklentimizi muhafaza ediyoruz.
Ana harcama gruplarına göre değişimlere baktığımızda; en çok artış gösteren kalemlerin aylık bazda %5,21 ile giyim ve ayakkabı, %2,32 ile ulaştırma, %2,06 ile çeşitli mal ve hizmetler olduğunu görüyoruz. Özel kapsamlı göstergelerde, çekirdek enflasyon dediğimiz C göstergesinde TRY’deki değer kaybının etkisiyle aylık bazda %1,70 ile yıllık %12,64’e hızlı bir yükseliş var. Çekirdek enflasyon Mayıs ayında %12,24 olarak gerçekleşmişti. Enerji enflasyonu Brent petrol fiyatındaki yükseliş etkisiyle aylık bazda %1,74 arttı. Gıda ve alkolsüz içecekler ise işlenmemiş gıda fiyatlarında görülen %2,58’lik yükseliş ile beraber aylık bazda genel enflasyona yakın bir seviyede, %1,45 artış gösterdi.
Üretim maliyetlerindeki yukarı yönlü baskılanma da, enflasyonist risklerin artmasına neden oluyor. Bu ay ÜFE’deki rakamlar çekirdek enflasyona göre çok daha çarpıcıdır. Aylık %3,79 artan ÜFE, böylece yıllık bazda %20,16’ya sıçramış durumda. Sektörlerde ve sanayi gruplarının tamamında hızlı yükselişler var. İthal girdi kullanımı çerçevesinde döviz kurlarındaki artışın etkisi ara malına %3,69’luk artış olarak yansırken, bu durum imalat sanayiindeki maliyetleri de %3,43 artırmıştır. Enerji grubunda görülen %8,81’lik artış ise petroldeki artıştan kaynaklanmakta, aynı zamanda enerji girdisi kullanan bağıl sektörlerde de (elektik, gaz) %9,34 oranında artış görülmektedir.
Manşet TÜFE (beyaz), çekirdek TÜFE (kırmızı) ve 1 haftalık repo faizi “politika faizi” (mavi) (Kaynak: Bloomberg, TCMB, TÜİK, GCM Araştırma)
Tabii, önceden de Londra’da verilerin sinyaller çerçevesinde yukarı eğilimli bir enflasyon verisi gözleri Merkez Bankası’na çevirmiş durumda. Konut, ulaştırma gibi sektörler faiz ve kur değişkenlerinden yoğun şekilde etkileniyor ve gıdadaki yapısal sorunlar ithalat gibi geçici önlemlerle aşılmaya çalışılıyor. Yerli üretim yeterince desteklenemediği gibi, gıdada ithalatın gıda fiyatını da kura duyarlılığını artırması gibi bir riski vardır. Fed’in faizleri artırmayı değerlendirdiği ve ABD ekonomisinin düzeldiği, reel faizlerin arttığı bir ortamda USD’nin dünyada değerlenmesi söz konusu… Bu yüzden reel faizin paramızı koruyacak seviyelerde olması gerekliliği artıyor, atılması gereken adımların büyüklüğü de… Ülkemize daha çok döviz girmesini sağlamamız gereken bir ortamdayız. Ancak enflasyon gibi bir baş istikrarsızlık unsuru buna engel olmakta. Kısa vadede Merkez Bankası TRY’i korumak adına 100 baz puanlık bir faiz artışına gidebilir. Aksiyon almazsa, bu TRY volatilitesini olumsuz etkiler. Uzun vade için, enflasyonda yapısal sorunları yenmek adına çok önemli, ciddi, kararlı çalışmalar yapılmalı, yerli üretim desteklenmeli ve artırılmalı, sanayiye destek verilmeli, gıdada arzın devamlılığı sağlanmalı, taşıma ve depolama maliyetleri minimize edilmelidir. Buna ilişkin olarak da, seçim sonrasında ekonomi politikaları net bir yol haritası çizmelidir.
GCM Menkul Kıymetler Araştırma Departmanı olarak Perşembe günü Merkez Bankası’nın 100 baz puan faiz artırması beklentimizi muhafaza ediyoruz.