Petrolün Çıkarılma Şekli Neden Önemli?
Petrol kuyusu sayısı neredeyse tüm vadelerdeki petrol piyasası değerlendirmelerinde önemli yer tutar. Kuyu sayısındaki yükseliş eğilimi, bol arzı gündeme getirerek petrol fiyatını baskılayabilir. Kuyu sayısındaki gerileme ise bu kez önceki döneme göre düşük arz beklentisi ile fiyatı destekleyebilir.
Bu aşamada kuyu sayısının incelenmesi sürecini 2014 öncesi ve sonrası olarak değerlendirmek sağlıklı olacaktır. 2014 öncesi artan fiyatlarla birlikte dikey kazı şeklinde gerçekleştirilen geleneksel petrol çıkarma yöntemi ön plandaydı. Fakat 2010 – 2011 dönemiyle birlikte başlayan ve aralıksız artan yatay kazı yöntemi tüm dengeleri değiştirdi.
Yatay kazı ile açılan kaynaklar 2013 döneminde geleneksel yöntemle açılan kuyu sayısını hızla aştı ve 2014’te petrol fiyatında yaşanan sert düşüşün ana dayanağı haline geldi. Hatta 2014 sonrasında yatay kazı yöntemi neredeyse tekel haline geldi.
Dikey Kazı Yöntemi Nedir?
Dikey kazı yönteminde petrol kaynağı bulunana dek kazı sürdürülür. Bu yöntemde süreç kuyunun uzunluğunu artırarak işler. Sonrasında petrol veya doğalgaz çıkarma işlemi başlar.
Yatay Kazı Yöntemi Nedir?
Yatay kazı yönteminde yine petrol veya doğalgaz kaynağı bulunana dek dikey kazı gerçekleştirilir. Fakat kaynağa ulaşım ardından dikey kazıda da kullanılan hidrolik sistemler bu kez üretim alanını yatay olarak genişletmeye başlar. Bu da tüm alanın daha verimli kullanılmasına, ek olarak kaya petrolü gibi başka formasyonlarda kaynaklara ulaşılmasına imkan vermektedir.
Yatay kazı yönteminde verimliliği artmasıyla birlikte hem bol arz dönemi, hem de 2014 sonrasında düşük maliyetlere eğilimli şirketler yoğunluk kazanmaya başladı. Bu yöntemle aynı petrol sahasını kullanmak için defalarca kuyu çalışması yapılmasına gerek kalmamakta, birkaç kuyu ile alan oldukça verimli şekilde kullanılabilmektedir.
Yukarıda ABD Enerji Bilgi Dairesi’nin 6 Haziran 2019 tarihli raporunda yer alan grafik görülüyor. Sol tarafta koyu kahverengi ile belirtilen yatay kazı yönteminin toplam üretimin neredeyse tamamına hakim olduğunu gösteriyor. En sağ tabloda ise yatay yöntemle açılan kuyu sayısının 2014 sonrasında ivme kazanarak geleneksel kazı yöntemini geçtiği görülmektedir.
Petrol piyasasının bol arz döneminde olduğu ve küresel ekonomideki büyümeye ilişkin beklentilerin siyasi koşullar nedeniyle zayıflamasına bağlı olarak kuyu sayısı verisinin yorumlanması aşamasında bu ayrıntı oldukça önemli yer tutmaktadır.
Bu aşamada kuyu sayısının incelenmesi sürecini 2014 öncesi ve sonrası olarak değerlendirmek sağlıklı olacaktır. 2014 öncesi artan fiyatlarla birlikte dikey kazı şeklinde gerçekleştirilen geleneksel petrol çıkarma yöntemi ön plandaydı. Fakat 2010 – 2011 dönemiyle birlikte başlayan ve aralıksız artan yatay kazı yöntemi tüm dengeleri değiştirdi.
Yatay kazı ile açılan kaynaklar 2013 döneminde geleneksel yöntemle açılan kuyu sayısını hızla aştı ve 2014’te petrol fiyatında yaşanan sert düşüşün ana dayanağı haline geldi. Hatta 2014 sonrasında yatay kazı yöntemi neredeyse tekel haline geldi.
Dikey Kazı Yöntemi Nedir?
Dikey kazı yönteminde petrol kaynağı bulunana dek kazı sürdürülür. Bu yöntemde süreç kuyunun uzunluğunu artırarak işler. Sonrasında petrol veya doğalgaz çıkarma işlemi başlar.
Yatay Kazı Yöntemi Nedir?
Yatay kazı yönteminde yine petrol veya doğalgaz kaynağı bulunana dek dikey kazı gerçekleştirilir. Fakat kaynağa ulaşım ardından dikey kazıda da kullanılan hidrolik sistemler bu kez üretim alanını yatay olarak genişletmeye başlar. Bu da tüm alanın daha verimli kullanılmasına, ek olarak kaya petrolü gibi başka formasyonlarda kaynaklara ulaşılmasına imkan vermektedir.
Yatay kazı yönteminde verimliliği artmasıyla birlikte hem bol arz dönemi, hem de 2014 sonrasında düşük maliyetlere eğilimli şirketler yoğunluk kazanmaya başladı. Bu yöntemle aynı petrol sahasını kullanmak için defalarca kuyu çalışması yapılmasına gerek kalmamakta, birkaç kuyu ile alan oldukça verimli şekilde kullanılabilmektedir.
Yukarıda ABD Enerji Bilgi Dairesi’nin 6 Haziran 2019 tarihli raporunda yer alan grafik görülüyor. Sol tarafta koyu kahverengi ile belirtilen yatay kazı yönteminin toplam üretimin neredeyse tamamına hakim olduğunu gösteriyor. En sağ tabloda ise yatay yöntemle açılan kuyu sayısının 2014 sonrasında ivme kazanarak geleneksel kazı yöntemini geçtiği görülmektedir.
Petrol piyasasının bol arz döneminde olduğu ve küresel ekonomideki büyümeye ilişkin beklentilerin siyasi koşullar nedeniyle zayıflamasına bağlı olarak kuyu sayısı verisinin yorumlanması aşamasında bu ayrıntı oldukça önemli yer tutmaktadır.