Lisanslı ve Geniş Yetkili Aracı Kurum - Lisans No: G-039 (398)
Cumhuriyetimizin 100. Yılı Kutlu Olsun

Tarım Dışı İstihdam Nasıl Yorumlanır?

28 Kasım 2018 Kudret Ayyıldır- GCM Yatırım Araştırma & Analiz Departmanı Müdürü

Finansal piyasalarda yer alan katılımcılar, 07 Aralık Cuma günü ABD’den gelecek kritik verilerin  (Tarım Dışı İstihdam, İşsizlik Oranı, Ortalama Saatlik Kazançlar) varlık fiyatları üzerindeki olası etkilerini bilmek ve buna uygun stratejiler belirlemek ister. Ancak söz konusu olası fiyatlama davranışı öncesinde ilgili verilere yönelik tüm detayların (teorik + uygulama) bilinmesi gerekiyor. Bu sebeple de “Tarım Dışı İstihdam” temalı raporumuzun başlangıcında, ilgili verilerin ne olduğunu aktaracağız. Raporumuzun ilerleyen bölümlerinde ise bu verilerin geçmiş dönemdeki etkilerinden bahsedeceğiz.

Tarım Dışı İstihdam (Non Farm Payrolls)

Tarım sektörü haricinde (Sanayi, Kamu, Hizmet, vb) son ay içerisinde çalışan insanların sayısındaki değişiklikleri belirler. Bu sayının piyasa beklentisi üzerinde gelmesi ülke para birimi için pozitif, piyasa beklentisi altında gelmesi ise ülke para birimi için negatif bir etki bırakabilir. Burada yer verdiğimiz piyasa beklentisi, ekonomik takvim içerisinde yer verdiğimiz beklenti rakamı olarak dikkate alınmalıdır.

*** İstihdam piyasası görünümünün daha şeffaf bir şekilde yorumlanabilmesi için mevsimsellik faktörü dikkate alınmakla birlikte Tarım sektörü ilgili istihdam hesaplamalarına dâhil edilmemektedir.

İşsizlik Oranı (Unemployment Rate)

ABD ekonomisinde geride kalan ay içerisinde, iş aradığı halde iş bulamayan kişilerin, toplam iş gücü içerisindeki oranını ifade etmektedir. Bu oranın piyasa beklentisi üzerinde gelmesi ülke para birimi için negatif, piyasa beklentisi altında gelmesi ise ülke para birimi için pozitif bir etki bırakabilir. Burada yer verdiğimiz piyasa beklentisi, ekonomik takvim içerisinde yer verdiğimiz beklenti rakamı olarak dikkate alınmalıdır.

*** İşsizlik oranı, son yıllarda önemli bir toparlanma kaydetmektedir. Kriz zamanında yaklaşık olarak %8,5 seviyesine yakın olan işsizlik oranı her yıl kademeli bir şekilde gerilemektedir. 2018 yılında da bu gerilemeyi net bir şekilde izlediğimiz veri, Ekim ayı sonucu ile (%3,7) ile son 50 yılın en düşük rakamını temsil etmektedir.

 Ortalama Saatlik Kazançlar (Average Hourly Earnings)

Tarım sektörü dışında çalışan işçilere ödenen saatlik ücretteki değişimi gösterir. Enflasyon için öncü bir gösterge olarak takip edilmektedir. Bu göstergenin piyasa beklentisi üzerinde gelmesi ülke para birimi için pozitif, piyasa beklentisi altında gelmesi ise ülke para birimi için negatif bir etki bırakabilir. Burada yer verdiğimiz piyasa beklentisi, ekonomik takvim içerisinde yer verdiğimiz beklenti rakamı olarak dikkate alınmalıdır.

*** ABD Merkez Bankası Fed, para politikası kararlarını değerlendirirken ABD istihdam ve enflasyon temasına dikkat etmektedir. İstihdam piyasasının önemli oranda iyileştiği bir ortamda Fed adımlarını daha güçlü atma konusunda istekli olmasına karşın enflasyon dinamiklerine yönelik etkin ilerleme henüz tam anlamı ile sağlanamamıştır. Bu sebeple de enflasyon teması “Ortalama Saatlik Kazançlar” verisi ile 2017 yılının özellikle ikinci yarısından itibaren Tarım Dışı İstihdam verisinden daha popüler hale gelmiştir. Özellikle ilgili popülarite, yeni döneme ilişkin projeksiyonların (dot plot) yer aldığı Fed toplantıları (Aralık – Mart – Haziran – Eylül)  öncesinde spekülatif fiyat akışı ile birlikte dikkat çekmektedir.

ABD’den gelecek kritik verilerle ilgili kısa bilgiler paylaştıktan sonra ilgili verilerin takvimsel değerlendirmeleri ve olası etkilerinden bahsedelim.

“Ekonomik Takvim”

2018-12-05

NOT: ABD İstihdam verileri beklenti ve tahmini aralık bölümü 06 Aralık 2018 tarihinde Bloomberg terminalinden alınmıştır. Bu rakamlar hafta içerisinde değişiklikler gerçekleşebilir. Bu değişiklikler, ilgili rapor içerisinde güncellenecektir.

ABD Verileri Nasıl Yorumlanmalıdır?

Kritik ABD verilerinin sonuçlarını yorumlarken dikkat edilmesi gerekilen en önemli husus, ilgili verilerin aynı anda açıklanıyor olması ve bu yüzden de fiyatlama davranışlarını incelerken verilerin birbirleri ile doğru bir şekilde kıyaslanmasıdır.

3 adet verinin birbirleri ile aynı şekilde sonuçlanması (hepsi olumlu ya da olumsuz şeklinde), yorum yapma becerimizi güçlendirebilirken haber sonuçlarının birbirinin tersi yönünde sonuçlanması durumunda (birisi olumlu diğerleri olumsuz gibi) ise varlık fiyatlarında dalgalanmalar oluşmasını sağlayabilir. Bu tür zamanlarda ki genel itibariyle bu tarz durumlarla karşılaşma olasılığımız çok kuvvetli, piyasa hassasiyeti dikkate alınacaktır. Bu sebeple de ilgili verilerin geçmiş dönemde varlık fiyatları üzerindeki etkilerine bakmak, mevcut yorumlama yaparken fayda sağlayacaktır.  Ayrıca matematiksel olarak üç haberin aynı anda açıklanmasına yönelik tam 28 olasılık mevcuttur. Bu olasılıklara ulaşmak için tıklayınız.

Dikkat Edilmesi Gerekilen Önemli Hususlar!

Birincisi: ABD Merkez Bankası Fed, 2017 yılının özellikle ikinci yarısından itibaren para politikasına ilişkin kararlarında enflasyon dinamiklerini dikkate aldığı için Ortalama Saatlik Kazançlar, Tarım Dışı İstihdam verisinden daha popüler olmaktadır. Özellikle ilgili popülarite, yeni döneme ilişkin projeksiyonların (dot plot) yer aldığı Fed toplantıları (Aralık – Mart – Haziran – Eylül)  öncesinde spekülatif fiyat akışı ile birlikte dikkat çekmektedir. Diğer aylarda Tarım Dışı İstihdam verisi popülaritesini korumaya devam etmektedir. Burada dikkat edilmesi gerekilen bir diğer husus ise, Ortalama Saatlik Kazançlar verisinin daha etkin ya da sakin bir şekilde fiyatlama alanına dahil edilip edilmemesi hususunda Tarım Dışı İstihdam verisinin açıklandığı rakam da dikkate alınabilir. Beklenti rakamından çok uzak sürpriz bir sonuç ya da beklentiye yakın / aynı sonuç Ortalama Saatlik Kazançlar verisinin daha etkin ya da sakin bir şekilde fiyatlama alanı oluşturmasını etkileyebilir.

İkincisi: ABD Merkez Bankası (Fed), herhangi bir ayda sonuçlanan ABD verilerine bakarak para politikası kararlarında önemli değişiklikler yapmayacaktır. Ancak piyasa dinamikleri, verilerin açıklandığı an bu konuya ilişkin spekülatif fiyatlama davranışları içerisinde yer alabilir. Bu sebeple de fiyatlama davranışı ile Fed kararlarını birbirinden ayırt etmek gerekir. Fed, sadece bir aylık veri sonuçlarına değil, genel gidişata yönelik olumlu & olumsuz performansa göre para politikası kararlarında açıklamalar yapabilir.  Fiyatlama davranışı yani spekülatif görünüm genel itibariyle yeni döneme ilişkin projeksiyonların (dot plot) yer aldığı Fed toplantıları (Aralık – Mart – Haziran – Eylül) zamanında dikkat çekmektedir.

Üçüncüsü: Her ne kadar ABD İstihdam verileri sonuçları önem arz etse de fiyatlama davranışları içerisinde “Önceki” rakamındaki revizelerin de yer aldığı unutulmamalıdır. Örneğin, Tarım Dışı İstihdam (TDI) verisinin pozitif ya da negatif sonuçlandığı bir ortamda önceki rakam mevcut sonucun tersi yönünde açıklanırsa (sonucun pozitif, revizenin negatif ya da sonucun negatif revizenin ise pozitif olması durumunda) bu durum TDI verisinin fiyatlama zamanında önemli bir baskı oluşturabilir. Böyle bir durumda özellikle Ortalama Saatlik Kazançlar verisi sonucu daha hassas bir şekilde fiyat alanı içerisine girmek isteyebilir.

Dördüncüsü; GCM Menkul Kıymetler, kritik ABD verilerine yönelik rapor çalışmasına ek olarak özellikle piyasa dinamikleri üzerinde ayrıca durmak ve mevcut bilgiyi pekiştirmek için verilerin açıklanmasından yarım saat önce Youtube Canlı Yayın Programı gerçekleştirmekte ve bundan sonraki süreçte de gerçekleştirmeyi sürdürecektir. 07 Aralık Cuma günü saatler 16.00’yı gösterdiğinde, Araştırma Müdür Yardımcısı Kudret Ayyıldır kritik ABD verilerine yönelik programına başlayacaktır.

Haber sonucuna ulaşmadan önce ilgili verilerin neden önemli olduğu ve EURUSD, USDTRY ve Ons Altın gibi bazı önemli varlıklar üzerindeki olası etkilerine değinecek olup, 16.30’da sonuçlar açıklandığı andan itibaren de ilk etkiyi yorumlayarak mevcut varlıkların mevcut değişimlerini aktaracaktır. YouTube canlı yayın programına yönelik kayıt ve katılım bilgisi için tıklayınız.

Veri Sonuçlarına Yönelik Başarılı Yorumlar Yapabilmek için, Geçmiş Dönemdeki Etkilerin Bilinmesi Önemlidir!

ABD’den gelecek kritik verilerin varlık fiyatları üzerindeki olası etkilerini doğru yorumlayabilmek, stratejilerimizin başarılı olabilmesi adına önemlidir. Bu sebeple de yorumlama yeteneğimizi geliştirebilmek için geçmiş dönemlerde nasıl reaksiyon verdiğini bilmemiz gerekmektedir. Ancak bu bilgi bizim yeni dönemdeki beklentilerde kesin başarıya ulaştırır psikolojisi oluşturmamalıdır. Çünkü günler / haftalar / aylar hatta yıllar içerisinde ülkelerin makro – ekonomik dinamikleri ve piyasa beklentileri farklılaşabiliyor. Bu sebeple de her ay aynı etkiyi beklemek doğru olmayacaktır. Geçmiş dönem çalışmaları, yatırımcıların bu veri ile birlikte olası hareket akışını daha başarılı bir şekilde yorumlayabilmek adına pratik bilgiler olarak düşünülmelidir.

1

02 Kasım tarihinde açıklanan ABD verileri ile birlikte EURUSD paritesinde ilk dakika içerisinde önemli ve hacimli bir düşüş hareketi izlemekteyiz. Ancak ikinci dakikadan itibaren fiyatlama davranışlarını incelemeye devam ettiğimizde, mum boylarının etkinin azaldığını ve fiyatlama davranışının değiştiğini görmekteyiz.  Bu tutum, mevcut haberin açıklandığı anın ne kadar önemli olduğunu ve haberin sonucunun yorumlanmasında zamana endeksli değişimlerin önemini artırmaktadır. Bu nedenle veriye hızlı bir şekilde ulaşmak ve ilgili veriyi doğru bir şekilde yorumlamak kritik bir önem taşımaktadır. “GCM Forex / Viop Yatırımcıları”, verilerin sonucuna ilişkin GCM MT4 / GCM MT5 platformları içerisinde yer alan ve anlık olarak veri akışının geçtiği “Haberler” bölümünden ayrıca yararlanabilir.

eurusd

Kritik ABD verilerinin geçmiş dönemde EURUSD paritesi üzerinde nasıl bir etkisi oldu sorusunun cevabını arayacağız. Bu bilgiler ışığında, 2013 - Ocak'tan itibaren ilgili haberlerin sonuçlarının parite üzerindeki 5, 15 ve 30 dakikalık zaman dilimlerinde kaç pip hareket ettiğini yukarıdaki tablodan görebilirsiniz.

71 tane veri (5 yıl + 11 ay) sonucunun EURUSD paritesi üzerindeki etkisini incelediğimizde 5 dakikalık zaman diliminde ortalama 53 pip, 15 dakika içerisinde ortalama 59 pip ve 30 dakika içerisinde ortalama 63 pip hareket ettiğini, 5 ile 30 dakika arasındaki ortalama değerler incelendiğinde önemli bir pip farkının olmadığını ve bu nedenle de özellikle istihdam verilerinin ilk 5 dakika üzerindeki olası etkinin çok daha önemli olduğunu söyleyebiliriz.

İlk 5 dakikanın öneminden bahsediyoruz ancak bu düşünce 5 dakikanın sonuna kadar ilgili etkinin devam ettiği anlamına gelmemelidir. Bu konu ile alakalı yapmış olduğumuz araştırmalar neticesinde ilk 1 ve 1,5 dakikanın fiyatlama reaksiyonu için hayati bir önem arz ettiğini söyleyebiliriz. Bu düşünce yukarıda yer verdiğimiz Kasım ayı etkisinin 1 dakikalık grafikteki reaksiyonu ile de desteklenmektedir.

İlk 1 dakika içerisinde etkin olanlar;

    • Dolar endeksi, EURUSD, GBPUSD, USDJPY



İlk 1,5 dakika içerisinde etkin olanlar;

    • USDTRY, EURTRY, Ham Petrol, Brent Petrol



Söz konusu araştırmalarımızı destekleyecek bir diğer çalışma ise Bloomberg terminali vasıtası ile elde ettiğimiz tablodur. İlgili tablo son 1 yıl içerisinde gelen ABD verilerinin 5 dakika içerisindeki etkisini görmemize katkı sağlayan bir çalışmadır.

EURUSD- istihdam tablosu

Tabloyu incelediğimizde, ilk 1 dakika içerisinde önemli fiyat değişimi izlenirken 1 - 5 dakika arasındaki yatay görünüm dikkat çekmektedir. Bu tutum ilk 1 dakikanın hatta ilk 30 saniyenin daha önemli olduğunu anlamına gelebilir. Ortalama değerleri incelediğimizde ise özellikle pozitif tarafın bir adım daha önde olduğunu görmekteyiz.

GCM YATIRIM sizin için hazır! Yatırıma başlamaya hazır mısınız?
Yardıma mı ihtiyacınız var? Müşteri temsilcimize merhaba deyin!
Web sitemizi ziyaret eden kullanıcılara mümkün olan en iyi yatırım deneyimini sunabilmek için çerezler (cookieler) kullanmaktayız. Çerez politikalarımızın detaylarına buradan ulaşabilirsiniz.